Skip to main content

Klimaat en milieu in Andalusië

Natuurlijk is Andalusië overweldigend mooi en heeft het een geweldig klimaat, maar er hangt een zwart randje aan deze regio en dat moet óók worden belicht. De zuidelijkste regio van Spanje kent namelijk enorm uitgestrekte landbouwgebieden die ontzaglijke hoeveelheden water gebruiken.

Water dat steeds steeds schaarser wordt. Al een paar jaar achter elkaar valt er minder regen in het voorjaar én is het vroeger in het seizoen warm waardoor water eerder verdampt dan voorheen. Het gevolg is dat waterreservoirs eerder leeg raken en er is dus minder water beschikbaar is. Die schaarste aan water is écht een serieus probleem dat niet door iedereen wordt onderkend. Boeren steken hun kop in het zand en denken alleen aan de dag van vandaag: wie dan leeft, dan zorgt!
Er zijn inmiddels wel initiatieven gestart om het waterprobleem aan te pakken. Eén daarvan is het plaatsen van ontziltingsinstallaties, met behulp van Europees geld overigens. Probleem is dat deze ontziltingsinstallaties zoveel elektriciteit gebruiken dat ze bijna niet rendabel zijn. Slechts 20 procent van het water dat nu in de kassen rondom de Cabo de Gata wordt gebruikt, is ontzilt water. De resterende 80 procent wordt nog steeds onttrokken uit reservoirs. 

Een andere interessante ontwikkeling is de inzet van drones. Met name in de olijventeelt worden deze steeds vaker gebruikt. Drones kunnen vanuit de lucht ‘ontdekken’ waar de grond vochtig genoeg is of waar juist behoefte is aan extra water. Op die manier kan het kostbare water veel efficiënter worden ingezet en wordt er minder water onnodig verspild. Bijkomend voordeel is dat plantagehouders veel minder tijd kwijt zijn met het controleren van hun soms duizenden bomen. Een klus die ze zonder drones eens in de twee tot drie weken moeten doen. 

Avocado’s en tomaten

Dan is er nog een bijkomend probleem. Boeren in Andalusië stappen steeds vaker over op de teelt van avocado’s in plaats van tomaten. Niet zozeer omdat ze lekkerder zijn of makkelijker zijn te telen, maar omdat ze veel meer opbrengen dan tomaten. Niet voor niets wordt deze vrucht ook wel het ‘groene goud’ genoemd. De avocado’s die wij dagelijks uitlepelen of door onze salades prakken, gebruiken echter wel tien keer zoveel water als tomaten. En die hebben al héél veel vocht nodig. Een kwetsbaar gebied als de Cabo de Gata droogt daarom letterlijk langzaam uit. Maar in plaats van stil te staan bij een dreigende milieuramp, worden rond Almeria nóg meer kassen neergezet.

Maar daar blijft het niet bij. Noordelijk van dit immens grote en intens treurige kassengebied dat de  Cabo de Gata heeft ingesloten (met als bijnaam Mar de Plástico, ‘de plastic zee’te zien vanuit de ruimte….), wordt er nog dagelijks illegaal bos gekapt om meer olijfbomen te kunnen planten. Die olijfbomen lijken wel heel idyllisch, maar honderden (!) kilometers aan olijfboomgaarden gaan op den duur stierlijk vervelen. Het landschap wordt er monotoon door en bovendien wordt de grond onder de olijfbomen structureel vrij gehouden van alles wat groeit en bloeit. Met pesticiden! Als de olijven in november of december worden geoogst, moeten de vruchten immers op een kale grond vallen. Dat scheelt veel tijd en geld. Het gevolg van al dit ‘tuinieren in het groot’ is dat in olijfboomgaarden totaal geen leven meer aanwezig is. Niets dan kale grond waar geen planten en bloemen groeien en geen dieren kunnen schuilen.
Dus, geniet van je vakantie, maar het is goed om je óók dit te realiseren als je door het schitterende Andalusië reist.

p.s. De Cabo de Gata zelf is overigens prachtig. De kassen waar we het in dit verhaal over hebben, staan buiten de grenzen van het natuurpark.
Ga er vooral heen en geniet!