Wandelroute GR-141: Gran Senda de la Serranía de Ronda

De GR-141 (Gran Senda de la Serranía de Ronda) is een zowel pittige als verrassend groene en afwisselende route van zes dagen die begint en eindigt in de stad Ronda. De ronde van 120 km voert door het hart van het gebied Serranía de Ronda en eindigt iedere dag in een dorp waar overnacht en gegeten kan worden. Je volgt veelal smalle ‘ezelpaden’ die eeuwenlang zijn gebruikt als handelsroute tussen Ronda en Gibraltar.

Lees ook de Blog die Roel en Judith maakten tijdens hun GR-141 tocht

Waar is het?

Auto huren: Wij hebben inmiddels aardig wat auto’s gehuurd de afgelopen jaren. Op verschillende plekken, in verschillende steden en in verschillende periodes. In de lente, herfst en winter. Lees onze tips & ervaringen

De GR-141

Wat aan de GR-141 vanaf de eerste meters opvalt, is de bereidheid die er is geweest om mee te werken aan deze geweldige route. Veel paden leiden over privé-land en klaphekken geven toegang en doorgang tot omrasterde gebieden. Een groot deel van de route leidt over smalle en aantrekkelijke paden en hulpmiddelen als kabels en laddertjes maken moeilijke passages voor iedereen bereikbaar. Asfalt kom je eigenlijk alleen op de eerste en laatste dag tegen, in de directe omgeving van Ronda.

Grofweg volgt de route twee rivierdalen; die van de Guadiaro en die van de Genal. Ooit liepen door deze dalen muilezelpaden die de belangrijkste verbindingswegen vormden tussen Serranía (Ronda) en Gibraltar aan de kust: de Camino de Ronda. Met de komst van autowegen en een treinverbinding door het dal van de rivier Guadiaro nam het belang van deze eeuwenoude verbinding snel af. Door de GR-141 zijn de paden echter weer in ere hersteld; grote delen van de route volgen deze klassieke verbindingswegen!

Al met al is de GR-141 een avontuurlijke, volwaardige, afwisselende en goed onderhouden route die iedereen die van Andalusië houdt, zou moeten lopen!

Serranía de Ronda

De comarca* Serranía de Ronda is een gebied van ruim 1200 km² en telt bijna 56.000 inwoners. De hoofdstad van de comarca is de stad Ronda zelf, met 35.000 mensen veruit de grootste gemeente. Twee geweldige natuurparken, de Sierra de Grazalema en Los Alcornocales, vallen (deels) binnen de grenzen van het gebied.
Leuk weetje: veel dorpen in de Serranía de Ronda beginnen met de letters Bena; Arabisch voor zoon. Benadalid, Benalauría, Benaoján, Benarrabá zijn dus allemaal dorpen die ooit werden vernoemd naar zonen van Moorse heersers.

De Serranía de Ronda behoort volgens ons tot de mooiste wandelgebieden van Andalusië. Afwisseling is hét woord dat de lading volledig dekt: waterrijk, groen, intiem, heerlijke dorpjes, onverwacht ruige kloven, heerlijke wandelpaden, velden vol bloemen en kruiden, machtige uitzichten, stille paden, uitgetrekte bossen, fijne hotelletjes… Wat hier ook vrijwel ontbreekt zijn grootschalige landbouwgebieden met olijven, kassen of avocadobomen of grote stedelijke gebieden en drukke snelwegen. Het gebied is vooral rustig en kleinschalig met her en der verspreid wat boerderijen en landerijen.

In het noorden vind je een halfopen landschap met bossen van vooral steeneik en hoge bergen. In het zuiden rollen de bergen meer, vind je verborgen valleien en bestaan de dichte bossen naast kurk- en steeneiken ook uit tamme kastanjes en dennen. Aan de randen van de dorpen en langs de doorgaande wegen vind je olijfboomgaarden. Fruitbomen kom je vooral tegen aan de oevers van de Rio Genal en Rio Guadiaro (waar we een machtig stuk vlak langs volgen!).

* Een comarca is een onderdeel van een provincie. Er vallen meerdere gemeenten onder; in dit geval zijn dat 21 gemeenten. Andalusië kent 62 comarca’s met in totaal 765 gemeenten.

Bekijk deze overzichtskaart van de Serranía de Ronda

‘Alles’ en meer over de wandelroute GR-141

De GR-141 is in 2015 ontwikkeld door de provincie Málaga met geld uit de Europese Gemeenschap. Bestaande paden werden hersteld en met elkaar verbonden, er werden nieuwe wegwijzers, markeringspaaltjes, informatieborden en ‘klaphekken’ geplaatst en lastige trajecten werden voorzien van ladders, kabels en bruggetjes. Officieel bestaat de route uit zes etappes (vijf overnachtingen), maar met wat gedegen voorbereiding is het mogelijk de route ook met zeven overnachtingen te doen waardoor je uitkomt op acht wandeldagen.

De routegids en website

Er zijn, naast ‘onze’ route in Komoot, drie mogelijkheden om informatie over de route te verkrijgen: een PDF, een app en een website. We bespreken ze hieronder:

Allereerst kent de Serranía de Ronda (GR-141) een eigen routegids in PDF-formaat met ‘alle’ nuttige informatie die je nodig hebt. De gids is zowel in het Engels als in het Spaans te downloaden waarbij het belangrijk is te vermelden dat de Spaanse versie actueler is. Overigens is de route zo goed gemarkeerd dat je hem ook zonder deze gids prima kunt lopen. Maar als ruggensteuntje (en om de nodige achtergrondinformatie uit te halen) is hij zeker bruikbaar.
Iets wat beslist niet klopt aan de gids, zijn de opgegeven hoogtemeters (stijgende meters per dag). De getallen zijn veel te hoog en waarschijnlijk komt dat omdat de stijgende en dalende meters bij elkaar zijn opgeteld. De getallen die genoemd worden bij de dagetappes zijn afkomstig van onze eigen metingen.

Naast de PDF-versie, kun je vanaf 2024 ook een Spaanstalige app te downloaden waarmee je deze hele zesdaagse route kunt volgen. Deze app vervangt de papieren routegids die ook in het Engels verkrijgbaar was en in Malága op verzoek werd uitgereikt. De routegids wordt helaas NIET meer bijgedrukt, maar is dus nog wél gewoon in PDF- vorm verkrijgbaar. Op termijn is het de bedoeling dat er ook een Engelstalige app komt. Wanneer? Wie zal het zeggen….

Op dit moment is alleen nog de app van de GR-249, de Gran Senda de Malaga, beschikbaar. Deze kun je downloaden via https://www.gransendademalaga.es/en/8033/augmented-reality-app. Vanaf het moment dat de app van de GR-141 ook verkrijgbaar is, zullen we dat via deze pagina communiceren!

Verder info:
Principal de la Diputación de Málaga
C/ Pacífico 54
29004 Málaga
Tel. 952 133 500 – 952 069 900
info@malaga.es

Tot slot: de website van de route is www.gransendademalaga.es/es/etapas/. Dit is weliswaar een overkoepelende website van alle wandelroutes in Malaga, met de GR-249 als hoofdroute. Door GR-141 aan te vinken (of ‘search’ te gebruiken), kom je bij de Gran Senda de la Serranía de Ronda en kun je de hele route per dag bekijken en eventueel printen. De website is er ook in het Engels.
Overigens is het wel de bedoeling om in de toekomst een eigen website voor de GR-141 op te tuigen. Wanneer? Wie zal het zeggen…

Zwaarte van de route

De GR-141 is een serieuze trektocht en niet geschikt voor beginnende wandelaars zonder ervaring in de bergen. Dagelijks moeten er niet alleen stevig wat kilometers worden afgelegd, ook de te maken hoogtemeters zijn aanzienlijk. Vooral de tweede dag is erg lang (bijna 25 km), maar zou in tweeën gedeeld kunnen worden door gebruik te maken van een lift of taxi (zie: ‘De route lopen in meer dagen’).

Wie de hele route ‘gewoon’ in zes dagen doet, heeft beslist een goede conditie en ruime wandelervaring nodig. Vergeet ook niet dat je weliswaar geen complete kampeeruitrusting mee hoeft te torsen, maar dat je wel uitrusting nodig hebt waar je zes dagen en vijf nachten mee vooruit kunt.

Markeringen

De hele GR-141 is, op een aantal missers na, uitstekend gemarkeerd met paaltjes, bordjes en verfstrepen. Alleen tijdens de laatste wandeldag hebben de routemakers er ernstig met de pet naar gegooid en ontbreken er hier en daar markeringen. Ook is de route hier merkbaar minder goed onderhouden. In de van dag-tot-dagbeschrijving zullen we proberen deze knelpunten onder de aandacht te brengen.

Ondanks de puike markering van de route, raden we ten zeerste aan ook een gps-track te gebruiken. Dat geeft onderweg zekerheid op de momenten dat je twijfelt en is op sommige momenten zelfs ‘onmisbaar’.

Beste seizoen

De maand oktober is ons als wandelmaand uitstekend bevallen. Je profiteert dan nog van de langere dagen en de temperatuur overdag is zeer aangenaam. Tijdens de wandelweek viel de regen één dag met bakken uit de lucht; dat risico heb je nu eenmaal in het najaar. Overdag liepen we met een gemiddelde temperatuur van zo’n 23 graden. Korte broekenweer! Alleen tijdens de eerste wandeldag was het  nog erg heet, zo’n 28 graden. Daarna hebben we die hoge temperatuur niet meer gehaald. ’s Nachts koelde het behoorlijk af, tot een graad of tien in de bergen.

Het voorjaar is natuurlijk ook een prima periode omdat de natuur dan volop in bloei staat. Vanaf maart is het langer licht en neemt de kans op regen snel af. Ook dan kun je rekenen op een temperatuur van rond de 23 graden met uitschieters naar boven en naar beneden. Overigens heb je nooit een garantie voor mooi weer, ook in Andalusië niet. Zelfs tot in mei kun je pech hebben en dagen achter elkaar regen hebben met temperaturen rond de 10 graden….

Door de lange en pittige dagen en het gebrek aan water moet je de hete zomermaanden absoluut vermijden. Een hele dag met meer dan 40 graden en windstil weer door een open terrein worstelen is beslist niet ongevaarlijk en slaat al snel een gat in je watervoorraad.

Waar je wel rekening mee moet houden; sommige hotels en restaurants sluiten eind oktober. Goed om dat even in de gaten te houden.

Overnachtingen

Als je het routeboek volgt en je wandelt de hele GR-141 in zes dagen, dan moet je vijf keer een overnachting boeken. Dat is op zich geen probleem, maar het bergdorp Apandeire bijvoorbeeld had tijdens onze wandeling in oktober slechts één accommodatie beschikbaar. Tijdig boeken is dan absoluut wenselijk. Mocht er daar namelijk geen kamer beschikbaar zijn (of het hotel is dicht op de dag dat jij er wilt slapen), dan heb je meteen een logistiek probleem (of een logistieke uitdaging voor de optimisten onder ons). Dit probleem – of deze uitdaging – is eventueel op te lossen door een taxi vanuit Ronda te regelen die je heen en weer brengt naar een ander hotel. Zie onder taxi voor meer informatie.

We boekten alle overnachtingen via booking.com en dat werkte prima. De logistieke problemen die ontstonden hadden niets te maken met booking.com.

Tijdens onze tocht in oktober sliepen we uiteindelijk op vier verschillende adressen. Dat hadden er vijf moeten zijn maar de laatste nacht in Alpandeire kregen we niet rond. De overnachtingen boekten we ruim van tevoren omdat we niet het risico wilden lopen dat we ergens geen plek zouden hebben. Ondanks deze voorbereiding moesten we ter plekke toch nog improviseren. Eén overnachting (in Jimera de Líbar) werd i.v.m. een uitbraak van corona op het allerlaatste moment geannuleerd. Daar vonden we een (duur en niet aangenaam) alternatief voor dat redelijk in de buurt lag. Een andere overnachting (in Alpandeire) bleek niet te realiseren omdat het hotel juist op onze aankomstdag  gesloten bleek te zijn. Andere accommodatie was ter plekke niet boekbaar. We hebben dit opgelost door een taxi naar Ronda te nemen en de volgende dag weer terug te keren naar het eindpunt van de vorige dag. Op die manier konden we de laatste etappe alsnog lopen. Hou dus rekening met ‘rustdagen’ van hotels als je je wandelschema opstelt!

Horeca onderweg

Bijna iedere dag kom je door een dorp of meerdere dorpen waar gegeten en gedronken is. En als je het een beetje uitkient, kun je bijna iedere dag tussen de middag (pakweg tussen 13.30 en 17.00) aanschuiven aan de warm dis. Alleen tijdens de tweede en zesde wandeldag is schraalhans keukenmeester. En laten dat nu net de langste en zwaarste wandeldagen zijn….

Inkopen doen

In Spanje vind je bijna in ieder dorp wel een klein winkeltje waar ze ook brood, groente en beleg verkopen. Deze (relatief prijzige) winkels openen vaak pas om 09.00 uur en gaan dicht om 13.30 of 14.00 uur om dan weer om 17.00 uur te openen. Tot meestal 21.00 uur. De ‘middagopening’ is echter zeker geen garantie in ieder dorp. Als je zeker wilt zijn van je zaak, doe dan de inkopen in de ochtend.
Op zaterdag zijn de kleinere winkels alleen in de ochtend geopend en soms ook op zondag, maar dat is zeker geen standaard. Maak gebruik van de momenten dat je proviand in kunt slaan.
Grote supermarkten tref je, buiten Ronda, verder nergens onderweg meer aan. In Atajate is alleen een bakker waar je wat kunt bestellen, verder geen winkels in het dorp.

Etappe 1: Ronda – Jimera de Líbar

Wandelafstand:  22,4 km
Looptijd: ca. 6  uur
Hoogteverschil: 593 m stijgen en 792 m dalen
Zwaarte van de wandeltocht: Middelzwaar. Lange eerste dag met nog een stevige klim aan het einde naar Jimera de Libar. Begin van de route asfalt, daarna bredere onverharde paden en vervolgens smalle bergpaden. Technisch geen problemen.
Horeca: ja

De GR 141 begint aan de Plaza de María Auxiladaro aan de uiterste westkant van de stad. Vanuit hier volgt meteen een steile en spectaculaire afdaling over een slingerend, goed geplaveid pad in het ‘ravijn’ van de Rio Guadalevin. In het dal kom je uit bij wat losse huizen onder de naam Los Molinos. Hier steek je de rivier voor het eerst over en wandel je langs fincas met tuinen en boomgaarden. Net als het asfalt begint te vervelen, ga je een pasje over en loop je verder over een halfverharde autoweg. Kijk vooral nog even terug naar Ronda, want zo mooi als vandaag zie je de stad niet meer liggen! Je loopt nu langs wegkanten vol agaves en losse boerderijen (het gehucht Travesía) richting de hoge bergen van de Sierra de Grazalema.

Vóór het oversteken van de spoorweg, kun je even pauze houden bij een helder zijriviertje in de schaduw. Waar de verharde weg naar links voor het spoor afbuigt, steek je de de spoorweg over en neem je een smallere onverharde ‘weg’ pal langs de spoorlijn. Deze weg door een overweldigend landschap volg je bijna 3 km tot de weg links weer afbuigt over het spoor. Wij lopen rechtdoor en volgen nu een pittig stijgend voetpad tot op een brede pasvlakte.

Na de pas volgen vooral akkers vol olijfbomen. Het werkelijk prachtige pad eindigt uiteindelijk in Benaoján. Een levendig dorpje met een school en twee kroegen in de ‘hoofdstraat’. Je loopt het dorp helemaal door en je volgt een tijdje een fraaie wandelpromenade naast de weg, tot je in een bocht een smal pad vindt dat afdaalt tot aan de rivier. Je komt nu in Estación de Benaoján. Toen wij er liepen, was er een voetgangersbrug (meer een soort dam) over de rivier weggeslagen en moesten we omlopen langs het station. Aan de overkant pik je dan een breed pad op. Je loopt op de Mr Hendersons Walk, vernoemd naar Sir Alexander Henderson die de 178 km lange spoorweg  tussen Algericas aan de kust en Ronda in 1892 financierde. Er rijden maar heel weinig treinen per dag (drie heen en drie terug). De stations in de dalen zijn vooral aangelegd voor de dorpen hogerop de berg.
Wat volgt is een wonderschone trekking door een ruig en groen dal, in het begin vlak langs de rivier en de spoorlijn. Heel spectaculair! Met het nodige klimmen en dalen bereik je uiteindelijk weer het spoor en de rivier en loop je Estación Jimera de Líbar binnen. Bar Aioli ligt aan de andere kant van het spoor (bereikbaar door tunneltje). Misschien een goed idee daar nog wat te drinken voor je de laatste pittige klim omhoog doet naar Jimera de Líbar zelf (nog 1,5 km!).

Horeca onderweg in: Ronda (start), Benaoján, Estación de Benaoján, Estación de Líbar, Jimera de Líbar (finish)

Etappe 1 op kaart & gps

Hieronder zie je hoe deze wandelroute als rode lijn op de kaart loopt. Het geeft je een idee van de locatie van de route en de loop van het wandelpad. Download de gpx-track via de link ‘Download file’.

Download file: GR 141 etappe 1 Ronda- Jimera de Líbar.GPX

Overnachten dag 1: Jimera de Líbar

Hotel Rural Inz-Almaraz

Onze reservering in Hotel Rural Inz-Almaraz in Jimera de Líbar werd een dag van tevoren geannuleerd vanwege een uitbraak van corona in het dorp. Alle winkels, restaurants en hotels gingen een week op slot. We kunnen dus niets zinnigs zeggen over de kwaliteit van het hotel. Maar we zijn er langs gelopen en het zag er van buiten in ieder geval veelbelovend uit. Gelegen middenin het (kleine) dorpje, op een steenworp van winkels en restaurants. Het hotel heeft zelf ook een restaurant. De beoordelingen zijn goed.

Alternatief: Cabañas Jimera de Libar

Het enige haalbare alternatief nadat het hotel onze kamer had geannuleerd was Cabañas Jimera de Libar. We kwamen terecht op een lege camping waar ook wat ‘blokhutten’ stonden die duidelijk ingericht waren voor grotere groepen. Er was verder niemand op het terrein en de cabaña zelf was donker en vrij sfeerloos. Maar er was een warme douche, een koelkast en kookgelegenheid. De camping is gelegen aan de doorgaande weg tussen Benaoján en Cortes de la Frontera. Omdat het een accommodatie is voor grotere groepen, is het een prijzig alternatief omdat je gewoon de volle mep moet betalen… ca. € 135,-

We aten bij Bar Allioli op een steenworp van Estación de Jimera de Libar, op 1,3 km vanaf de camping. Dat stuk moet je dus nog even lopen. Gelukkig bracht de eigenaar van Bar Allioli ons terug. Eenvoudige bar die zich erop beroept geweldige hamburgers te maken. De keuze is inderdaad enorm en de burgers zijn prima. Wel vette frites. Aardige mensen (uit Engeland en Denemarken) en je kunt er lekker buiten zitten. Binnen zijn meer dan zeshonderd flessen bier uitgestald…een soort museum eigenlijk. Eigenaar Paul heeft ze allemaal geproefd, zegt ie. De slechtste vindt hij…Heineken. En Corona. Chouffe op de tap! Bar Allioli is curieuze plek met curieuze eigenaars. Vaak live muziek op het pleintje voor de bar.

Etappe 2: Jimera de Líbar – El Colmenar

Wandelafstand:  24,9 km
Looptijd: ca. 7  uur.
Hoogteverschil: 805 m stijgen en 1062 m dalen
Zwaarte van de wandeltocht: Zwaar. Een lange dag met een prachtige, maar vermoeiende finale. Nauwelijks asfalt. Aanvankelijk nog brede en onverharde wegen, later smalle bergpaden. Rondom de Puente de los Alemanes na 20 km een passage met ladders, trappen en kabels. Technisch niet ingewikkeld, maar bij regen en mist opletten. Ook het deel daarna, steile afdaling (!), is bij regen extra vermoeiend.
Horeca: nee

Bereid je voor op een lange wandeldag! Een dag die vanaf het dorp meteen al mooi onverhard, dalend begint. Je wandelt door een breed, groots en imposant berglandschap met in het westen de ruige toppen van de Sierra de Grazalema.  Je volgt een vrij brede track langs geitenboerderijen en plantages van kurkeiken en walnotenbomen. Later wordt het brede spoor smaller en de natuur mooier. We bereiken na een stevige afdaling uiteindelijk een gloednieuwe afsfaltweg (mocht je de etappe in tweeën delen, dan zou je hier met een taxi kunnen afspreken. De volgende dag pik je dan ook hier de route weer op).

Aan de andere kant van de weg kom je op een vervelend keienpad dat gelukkig later beter wordt.  Veel losse boerderijen vandaag, maar nergens koffie….Wel veel eiken, geiten, schapen en de beroemde zwarte varkens die de onovertroffen Pate Negra ham leveren.  

Tot een vervallen boerderij wandel je over vrij brede onverharde weg, daarna begint het spektakel! Je volgt nu een smal bergpad door een indrukwekkende kloof: de Cañón de las Buitreras. Net als gisteren zie je rivier en spoorlijn in de diepte. De vallei is ontzettend groen en ruig! Het is hier pittig wandelen met veel klimmen en dalen. Bij regen kunnen de paden en (soms) treden en trappen glad zijn. Let ook op de vele vale gieren (Buitreras) die hier rondzweven. Af en toe moet je ook kruip-door-sluip-door dwars door een dicht bosje of het struikgewas. Uiteindelijk volgt het spectaculairste deel van de route: de Puente de los Alemanes met (natuurlijke) trappetjes, ladders, staaldraad en zelfs een donkere tunnel om door een berg ‘heen te steken’. Een zaklamp is net niet nodig, maar het kan binnen wel nat zijn. Nauw is het sowieso. Wat dan volgt is een zeer indrukwekkende maar lange en vermoeiende afdaling naar de rivier (plekken om te zwemmen bij mooi weer). Pas bij een oversteek van een prachtige stalen hangbrug wordt de kloof breder en het pad makkelijker. Bij een elektriciteitscentrale bereik je dan eindelijk weer de verharde weg. Dan is het nog ca 10 min. naar El Colmenar. Ons hotel lag aan de andere kant van het spoor, wat hogerop in het dorp.

Horeca onderweg in: Jimera de Líbar (start), El Colmenar (finish)

Etappe 2 op kaart & gps

Hieronder zie je hoe deze wandelroute als rode lijn op de kaart loopt. Het geeft je een idee van de locatie van de route en de loop van het wandelpad. Download de gpx-track via de link ‘Download file’.

Download file: GR 141 etappe 2 Jimera de Líbar - El Colmenar.GPX

Overnachten dag 2: El Colmenar

Hotel Hospederia Las Buitreras

Na een zeer lange en zware dag met veel regen waren we erg blij met Hotel Hospederia Las Buitreras. Gelukkig had het ook een restaurant wat betekende dat we rechtstreeks vanuit de warme douche meteen aan konden schuiven aan het avondeten.

Vrij groot en een beetje donker hotel, wat hoger gelegen, net buiten het dorpje aan de rand van de natuur. Ruime kamer met bad. Lekker gegeten, maar niet heel bijzonder en ietwat aan de prijzige kant. De volgende dag wel een uitgebreid ontbijtbuffet met uitstekende koffie. Bij de bar konden we ook flessen water kopen voor onderweg. Het hotel heeft verder een mooi zwembad in een fraai aangelegde tuin waar we helaas geen gebruik van hebben kunnen maken. De eigenaar sprak redelijk Engels.

Etappe 3: El Colmenar – Benarrabá

Wandelafstand:  18,7 km
Looptijd: ca. 6-7  uur.
Hoogteverschil: 1272 m stijgen en 973 m dalen
Zwaarte van de wandeltocht: Middelzwaar. Na de etappe van gisteren toch opnieuw een stevige dag die begint met een lange (maar vrij geleidelijke) klim van 600 m naar de Puerto del Hacho. Ook in de finale wacht je na een lange afdaling opnieuw een (steile) klim naar Benarrabá.
Horeca: ja

We verlaten de vallei van de Guardiaro en lopen vandaag naar de vallei van de Genal. Neem eerst even de tijd om het mooie dorpje te bekijken. Vanaf het dorp dalen we eerst af naar de Guardiaro (kijk naar vooral ook naar de enorme forellen in het water) en nemen meteen ná de brug een onverhard pad naar links. Vanaf hier alleen maar naar boven door velden vol distels en losse bomen; let op de markeringen. Prachtige terugblik naar El Colmenar! Daarna volgt een verrukkelijk rustige klim door een kleinschalig landschap met bos en open stukken. Over een prettig wandelpad bereik je een pasje op zo’n 800 meter. Vanaf hier heb je een machtig uitzicht over de bergwereld om je heen. Kort na deze pas zie je het stadje Gaucín al liggen in de diepte. Je daalt af tot in het stadje zelf. Het is relatief groot en levendig. Wij gebruikten een lunch bij cafetaria La Cruz aan het begin van het dorp. Lekker terras, wel vrij druk aan de weg.

We kozen ervoor om dwars door Gaucín heen te lopen en aan het einde van het stadje het officiële pad weer op te pikken. Wat volgt is een prachtig smal pad door plantages met kurkeiken. Je blijft heerlijk op hoogte lopen waarna het pad verder gaat in een bredere weg. Verrukkelijke wandeling langs de bergwand.  Het venijn zit hem wederom in de staart. Je daalt eerst stevig af naar de Arroyo de las Veguetas (waterrijk). Eenmaal beneden, klim je langs tamme kastanjes, fruitbomen, vijgenbomen en vruchtbare akkers naar Benarrabá.

Horeca onderweg in: El Colmenar (start), Gaucín, Benarrabá (finish)

Etappe 3 op kaart & gps

Hieronder zie je hoe deze wandelroute als rode lijn op de kaart loopt. Het geeft je een idee van de locatie van de route en de loop van het wandelpad. Download de gpx-track via de link ‘Download file’.

Download file: GR 141 etappe 3 El Colmenar - Benarraba.GPX

Overnachten dag 3: Benarrabá

Benarrabá Hostel

Benarrabá Hostel is een modern, nieuw en fris hotel in het midden van een levendig dorpje. Het hotel met 13 kamers is pas in 2019 gebouwd met geld van de gemeente en andere investeerders. Populair bij wandelaars.

Het plein voor het hotel werd tijdens ons verblijf volledig opnieuw ingericht met bankjes, nieuwe straatstenen, lantaarnpalen en palmbomen. Je zou dit bijna een designhotel kunnen noemen, maar daar is het toch net te basaal voor. Veel wit aangevuld met fel Mondriaan-rood en -geel. Fijne, lichte, smaakvol ingerichte moderne kamer met uitzicht op het plein. Zachte handdoeken en fijne douche. Een klein balkon waar je je schoenen en kleding kunt luchten. Eenvoudig ontbijt (wel slechte koffie…) met geweldig uitzicht op de bergen! Je kunt er niet eten maar er zijn diverse leuke tapasrestaurants in het dorp zelf. Onze sleutel zat in een sleutelkastje met code en die communicatie liep prima. Lekkere plek om eventueel nog een nacht te blijven. Ook zeer geschikt voor gezinnen en grotere groepen.

Alternatief (en met een goede reputatie) is het Banu Rabbah hotel aan rand van het dorp.

Etappe 4: Benarrabá – Benalauría

Wandelafstand:  12,3 km
Looptijd: ca. 4-5  uur.
Hoogteverschil: 558 m stijgen en 428 m dalen
Zwaarte van de wandeltocht: Licht. Na de drie voorgaande dagen is dit een welkome etappe. Uitslapen! En dan vooral genieten van deze prachtige dag die een groot deel langs het water gaat. Onderweg lunchen bij Venta de San Juan voordat je aan een laatste, vermoeiende klim van een kleine 500 m naar Benalaurá begint.
Horeca: ja

Een relatief korte, maar heerlijke etappe! Vandaag volgen we delen van de GR-249 (Gran Senda de Malaga) die een totale lengte heeft van 739 km.

Onze route begint pal voor de deur van het hotel! Benarrabá schurkt zich zonnig en hagelwit tegen een vallei aan en ligt op 550 meter hoogte. Bijna geen meter in het dorp is vlak. Het is vooral een alleraardigst klein en sympathiek plaatsje. Vanaf de rand van het dorp volgt bijna meteen een behoorlijk steile afdaling. Overal waar je kijkt, zie je uitgestrekte bossen. Een groene zee tot zover het oog reikt. Het witte dorp dat je in de verte ziet liggen, is overigens Genalguacil.

Veel kurkeik ook waarvan de bast om de negen jaar wordt ‘geoogst’. Bossen met kurkeik zijn verdeeld in 9 pelas. Ieder jaar wordt een andere pela onder handen genomen en na negen jaar ben je weer terug bij de eerste waar de bast inmiddels weer is aangegroeid. Meer weten over kurk? Lees dan zeker dit verhaal.

Let verder in het najaar op de prachtige herfstkrokussen die hier overal uit de grond schieten.

Na 2,7 km wandelen bereik je en stenen brug en een recreatieterrein: de Prado de la Escribana.  Wat nu volgt is een machtig stuk langs de rivier Genal. Je blijft heel dicht langs de rivier en waar dat lastig is, zijn bruggetjes, trappetjes, staaldraden en vlonders aangelegd. Een heuse mini Caminito del Rey! Spannend, leuk, mooi en zeer waterrijk en groen. Héél anders dan alle dagen ervoor. Op regenachtige dagen kan dit traject lastig zijn. Op warme dagen is het er druk met Spanjaarden….

Het pad is hier niet altijd even duidelijk, dus let goed op de markeringen en je gps-track. Gezien de bomen en takken die her en der liggen, zie je goed dat de rivier op sommige plekken fors buiten de oevers kan treden.

Langs tuinderijen en losse huizen bereik je uiteindelijk restaurant Venta San Juan. Een drukke, levendige plek, zeker in de weekends. Prima stop voor een drankje of lunch. Buiten het hoogseizoen is het restaurant alleen geopend op vrijdag, zaterdag en zondag geopend! De taart is er heerlijk. En je kunt er ook losse flessen water kopen.

Vanaf de camping aan de hoofdweg, loop je een stukje langs de weg om vervolgens een loeisteil pad omhoog te nemen. Ondeweg veel tamme kastanjebomen en prachtige vergezichten op Alpandeire, Faraján en Júzcar. Het steile pad wordt wat vlakker en uiteindelijk loop je Benalauría binnen. Het is een klein, maar fijn stadje met twee winkeltjes, een bar op het plein en veel nauwe keienstraatjes waar het lekker struinen is. Prachtige fotomomenten aan de rand van het dorp.

Horeca onderweg in: Benarrabá (start), Venta de San Juan, Benalauría (finish)

Etappe 4 op kaart & gps

Hieronder zie je hoe deze wandelroute als rode lijn op de kaart loopt. Het geeft je een idee van de locatie van de route en de loop van het wandelpad. Download de gpx-track via de link ‘Download file’.

Hieronder zie je hoe deze wandelroute als rode lijn op de kaart loopt. Het geeft je een idee van de locatie van de route en de loop van het wandelpad. Download de gpx-track via de link ‘Download file’.

Download file: GR 141 etappe 4.gpx

Overnachten dag 4: Belalauría

Casa Rural Pimentel

Casa Rural Pimentel is de eenvoudigste (en goedkoopste) accommodatie op onze route. Particulier appartement, echt Spaans. Grote benedenverdieping met badkamer, keuken, slaapkamer (2) en woonkamer. De accommodatie zelf was wat lastig te vinden. Hij is gelegen aan een smal straatje aan de voet van de kerk (Iglesia Templo). Weinig horeca in het (kleine) dorp dus zelf koken is een optie. Er zijn twee supermarktjes met basale levensbehoeften en brood. Ontbijt moet je sowieso zelf voor zorgen. Ook geschikt voor een gezin.

De communicatie verliep via mail. Ter plekke werden we opgevangen door een Spaanssprekende vrouw die fungeert als ‘conciërge’. Communicatie was wat lastig, maar uiteindelijk kwam het allemaal goed. In het dorp zijn meer opties om te overnachten maar een echt hotel is er niet. Wel een aantal Casa Rurals met hogere prijzen.  

Etappe 5: Benalauría – Alpandeire

Wandelafstand:  15,5 km
Looptijd: ca. 5  uur.
Hoogteverschil: 885 m stijgen en 864 m dalen
Zwaarte van de wandeltocht: Licht-Middelzwaar. Ontspannen begin van de dag. Vanaf Atajate een lange afdaling gevolgd door een lange maar niet al te vermoeiende klim naar eindpunt Alpandeire. Meerdere dorpen met horeca.
Horeca: ja

Rustige, niet te zware dag met regelmatig wat bewoning. Allereerst pak je een lekker pad op dat drie km lang naar Benadalid loopt. Machtig uitzicht op de zeer opvallende kale ‘bergklomp’ Peñon de Benadalid die het landschap domineert. Al vrij snel zie je het dorp Benadalid liggen. Mooi dorp met een Moors Fort dat vanaf 1485 door de Christenen is ingenomen. In Benadalid dronken we koffie bij Bar la Fonda.

Over een brede onverharde weg loop je makkelijk verder. Prachtig uitzicht op de uitgestrekte Sierra de las Nieves. Let op: bij een ruïne moet je niet te lang onverhard doorlopen, maar meteen voor de verharde weg kiezen en deze even volgen. Vlak voor we Atajate binnenlopen, stuiten we op Restaurant Venta el Paisaje. Fijne plek, schitterend uitzicht, redelijk eten. Een menu van de dag kost € 9,- en dan krijg je drie gerechten incl. een drankje. Je loopt door Atajate (geen winkels!) heen. Aan het einde van het dorp ligt het restaurant Andalázar. Schijnt ook goed te zijn.
Vanaf Atajate volg je eerst een breed en later een steil en smal pad door vooral olijfboomgaarden. Er volgt een pittige afdaling naar de droge rivierbedding Arroyo Audalázar en vervolgens nog een vrij lange klim naar Alpandeire. Vlak voor Alpandeire loopt de route door, maar sla je naar rechts af voor je overnachting.

Horeca onderweg in: Benalauría (start), Benadalid, Atajate, Alpandeire (finish)

Etappe 5 op kaart & gps

Hieronder zie je hoe deze wandelroute als rode lijn op de kaart loopt. Het geeft je een idee van de locatie van de route en de loop van het wandelpad. Download de gpx-track via de link ‘Download file’.

Download file: Gr 141 etappe 5 Benalauría - Alpandeire.GPX

Overnachten dag 5: Alpandeire

Hotel la Casa Grande Alpandeire

We zouden op deze maandag in Hotel la Casa Grande overnachten, maar die dag bleek het nu juist niet open te zijn. De eigenaar was ook niet bereid (en terecht natuurlijk) om voor ons een uitzondering te maken.

Een alternatief in het dorp konden we niet vinden en overnachten in een dorp verder (Faraján) bleek geen haalbare optie. Er bleef niets anders over dan een taxi te bellen en ons naar Ronda te laten vervoeren. De volgende dag zijn we weer teruggegaan om de laatste etappe af te maken.

Uiteraard hebben we het hotel van buiten kunnen zien. Prachtige plek met mooi uitzicht. Koloniaal uiterlijk. Het oorspronkelijke gebouw stamt uit de 17^e eeuw. Mooie binnentuin, veel hout en mozaiek. Misschien wel het mooiste hotel op de route! Goede recensies, zeker ook over het eten.

Etappe 6: Alpandeire – Ronda

Wandelafstand:  18,8 km
Looptijd: ca. 6-7  uur.
Hoogteverschil: 1032 m stijgen en 1043 m dalen
Zwaarte van de wandeltocht: Middelzwaar-zwaar. Vermoeiende laatste dag met veel en lang klimmen en dalen. Vandaag bereik je ook het hoogste punt van de route. Eenzame etappe zonder dorpen of horeca. Je kunt het jezelf iets makkelijker maken door na het verlaten van de kloof een tijdje de verharde weg te volgen. Markeringen laten vandaag te wensen over. GPS zeer aan te raden!
Horeca: nee

Je begint door vanaf Alpandeire terug te lopen naar de splitsing van gisteren. Het begin is wat gecultiveerd met veel plantages, akkers en boerderijtjes. Je volgt een breed en prettig pad door een prachtig dal. Net als je denkt dat het dal niet ruig is, begint het spektakel. Je daalt af naar een machtige droge canyon over een behoorlijk ‘alpien’ bergpad. Talloze vale gieren cirkelen hoog in de lucht. Een soort Wild West!

Wat volgt is een schitterende stille etappe. Zorg ervoor dat je niet te ver doorwandelt in de smaller wordende canyon, maar hou al meteen in het begin goed links aan en zoek naar een pad hogerop de helling!

Je wandelt door een onvoorstelbaar verlaten en stil gebied met af en toe een ruïne. Uiteindelijk klim je via een klaphek naar een verharde weg. Deze kun je beter langere tijd blijven volgen en niet het officiële pad naar rechts nemen. Dit is namelijk een zeer slecht gemarkeerd stuk dat dwars door vervelende prikkelstruiken loopt. Je komt hoe dan ook weer uit op dezelfde verharde weg (dus je kunt hem sowieso beter blijven volgen) en je bereikt een pas op 1000 meter. Hier verlaat je het asfalt en loop je een imposante vlakte op. Rechts van je wordt het zicht gedomineerd door een  berg van 1427 meter, de Jarastepar. Ook op de vlakte ontbreken de markeringen een tijdje, maar kun je de route toch goed volgen. Je komt weer op een bredere weg en je stuit op een ijzeren hek dat naar een groot reservoir leidt. Het hek is dicht, maar er gaat rechts een paadje omheen. Laat je niet afschrikken door bordjes etc.; de route gaat hier echt langs!.

Via een brede weg (je ziet Ronda al in de verte liggen!) daal je verder af naar het Lago Artificial cerca del Tajo Abanico. Rare plek met in het water iets wat op de resten van een Romeinse tempel lijkt. Geen idee wat het voor moet stellen…

Vanaf het meer ga je weer stijgen. De weg blijft breed. Op een gegeven moment lijkt het logisch verder te lopen door een rivierbedding, maar je moet juist hoog blijven. De brede weg gaat over in een smal keienpad waarna je een zeer imposante kloof binnenwandelt; een oude handelsweg naar Gibraltar. Hier komen ook de markeringen weer terug. Je bereikt aan het einde van de kloof weer een bredere weg en plotseling stuit je op de eerste bebouwing, boerderijen en plantages. Via een rommelig buitengebied en asfalt loop je uiteindelijk Ronda binnen. Veel minder spectaculair dan de eerste dag toen je Ronda verliet, helaas. Maar je bent er!

Horeca onderweg in: Alpandeire (start), Ronda (finish)

Etappe 6 op kaart & gps

Hieronder zie je hoe deze wandelroute als rode lijn op de kaart loopt. Het geeft je een idee van de locatie van de route en de loop van het wandelpad. Download de gpx-track via de link ‘Download file’.

Download file: GR 141 etappe 6 Alpandeire - Ronda.gpx

Overnachten dag 6: Ronda

La Colegiata de Ronda

De route begint en eindigt in Ronda. Een heerlijk stadje om langer te verblijven! We sliepen er voorafgaand en na onze tocht in het uitstekende appartementencomplex La Colegiata, gelegen aan het gezellige Plaza Duquesa Parcent aan de rand van de oude (boven)stad. Flexibele eigenaar die prima in het Engels communiceert. We mochten zelfs overbodige spullen achterlaten gedurende onze trip. De prijs voor een kamer zal zo rond de € 50,- per nacht zijn. Je beschikt dan tevens over een koelkast en kookgelegenheid. In totaal zijn er vijf appartementen.

Supermarkten vind je op loopafstand van je appartement, net als restaurants en tentjes waar je kunt ontbijten. Restaurant Mesón Catedral is om de hoek maar heeft matige recensies. We ontbeten een keer bij het restaurant-kiosk El Castillo wat prima was, maar ook stevig aan de prijs. Direct op de hoek bij je appartement zit ook een bar die tijdens ons verblijf (corona?) niet open is geweest.

Een eventuele auto kun je in de buurt betaald parkeren bij Parking El Castillo aan het plein. Voor een week loopt dat al snel stevig in de papieren. We hadden er een stukje lopen voor over en zetten onze auto gratis neer in een van de straten rond de Plaza Ruedo Alameda.

Restaurants in Ronda

Ronda heeft een keur aan leuke, goedkope, dure, eenvoudige en moderne restaurants en andere ‘eetplekken’. Wij kunnen de volgende adressen aanbevelen:

• Cafetaría Casa Carmen. Eenvoudige, maar geweldige plek voor ontbijt, naast Hotel San Francisco. Ook vers brood te koop. Goeie koffie. Veel keuze.
  Adres: Calle María Cabrera,8.
• El Lechuguita. Moderne bar. Jonge mensen. Fantastische, fantasierijke tapas. Buitenterras met hoge tafels. Vlot en hip. Lekkere wijnen. Place to be…
  Adres: Calle Virgen de los Remedios, 35.

De route lopen in meer dagen

We kunnen ons voorstellen dat sommige etappes te lang voor je zijn. Vooral de tweede dag is pittig. Helaas is juist die dag lastig in tweeën te delen omdat er onderweg geen dorpen zijn. Maar met goede wil en inzet is er best wat mogelijk. De opties op een rijtje:

• Dag 1: Deze etappe kun je in tweeën delen door in Benaoján te overnachten. Dan heb je een etappe van Ronda naar Benaoján (ca 12 km) en een van Benaoján naar Jimera de Líbar (ca 10,5 km).
• Dag 2: De enige optie is om op de A373 (die je oversteekt) een taxi te regelen die je naar Canada del Real Tesoro brengt waar een Casa Rural en een Finca is. De afstand vanaf de route naar het dorp is ca 5 km. Dat is natuurlijk een kostbare zaak want de volgende dag moet je ook weer terug en de taxi moet helemaal uit Ronda komen. Voordeel is dat je de etappe van bijna 25 km halveert! Je zou natuurlijk ook kunnen proberen om een afspraak te maken met de eigenaar van de accommodatie in Canada del Real Tesoro.
  p.s. We hebben contact gezocht met de verantwoordelijke organisatie van de route. Ze laten weten dat er plannen zijn om een alternatieve route te ontwikkelen die via Cortes de la Frontera loopt. In dat geval wordt deze etappe dan in tweeën gedeeld.
• Dag 3: Deze etappe kun je in tweeën delen door in Gaucin te overnachten. Dan heb je een etappe van El Colmenar naar Gaucin (8 km) en een van Gaucin naar Benarrabá (ca 10,5 km)
• Dag 4: Deze (relatief korte) etappe kun je eventueel in tweeën delen door in Venta de San Juan te overnachten. Hier zijn geen hotels of casa rurals, maar wel twee campings met bungalows. Zie de websites van deze camping. Camping San Juan en  Camping Genal. Van Benarrabá naar Venta de San Juan wordt de etappe dan ca 6,5 km (fraai!). Van Venta de San Juan naar Benalauría is het ca 6 km wandelen.
• Dag 5: Meerdere mogelijkheden tijdens deze 15,5 km lange etappe. In Benadalid kun je overnachten (ca 3 km vanaf Benalauría) en anders in Atajate (ca 9 km vanaf Benalauría). Mocht je in Atajate overnachten, dan kun je Alpandeire ook links (of rechts eigenlijk…) laten liggen. Alpandeire ligt namelijk een stukje van de doorgaande route. De laatste etappe wordt dan wel weer heel lang.
• Dag 6: Tijdens deze lange en pittige laatste dag zijn er nergens mogelijkheden de route in te korten!

Andere informatie

Kamperen

Officieel is wildkamperen in Spanje niet toegestaan, maar er zijn onderweg voldoende plekken waar het wel kan en zelfs heel avontuurlijk is. Voordeel van dit gebied is dat het behoorlijk waterrijk is en je je, buiten de zomermaanden, dus geen al te grote zorgen over water hoeft te maken. Als je je afval meeneemt, de natuur niet verstoort en je tent vroeg in de ochtend afbreekt, zien wij geen grote bezwaren om niet te kamperen. Uiteraard loop je wel met een veel zwaardere rugzak, maar je bent niet meer afhankelijk van hotels.

Paklijst

Voor een zesdaagse wandeling over de GR-141 heb je een volledige uitrusting nodig, bekijk onze paklijst. In het voor- en najaar moet je regenkleding en warme kleding voor ’s avonds zeker niet vergeten. Uiteraard moet je dagelijks zorgen voor voldoende drinkwater. We begonnen onze wandeldag standaard met 3 liter water en twee blikjes frisdrank (dus 3,6 liter in totaal). Onderweg vulden we waar mogelijk onze 0,5 l drinkflessen meteen weer aan. Omdat horeca of winkels niet altijd open zijn, is het verstandig iedere dag wat mondvoorraad bij je te hebben. We zorgden altijd voor vers fruit, cakejes en wat repenwerk.

Extra aandacht verdienen zaken als zonnebrand, zonnebril en hoofdbescherming. In alle hotels zijn handdoeken en lakens aanwezig.

Taxi

Omdat ons hotel in Alpandeire gesloten was op maandag, konden we geen overnachtingsplek vinden op de vijfde en voorlaatste wandeldag. Een andere accommodatie in Alpandeire of directe omgeving was niet te vinden. We moesten dus noodgedwongen op zoek naar een alternatief. En dat vonden we.

Na aankomst in Alpandeire op dag 5 heeft een taxi van Ronda Taxi ons opgehaald en weer afgezet in Ronda. Deze fraaie rit in een glanzende bolide kostte ons 25 euro. De chauffeur was keurig op tijd, er was geen enkel gedoe over geld en de hele taxirit verliep vlekkeloos. Een prima ‘adres’, zeer aan te bevelen. De volgende dag zijn we met onze huurauto (die in Ronda was achtergebleven) teruggereden naar Alpandeire en heeft Roel de laatste etappe naar Ronda alleen gelopen.
Ronda Taxi kun je eenvoudig per whatsapp bestellen. De eigenaar spreekt prima Engels.

Treinen

Informatie over de treinen die dagelijks (maar zeer beperkt) rijden tussen Ronda en Algeciras aan de kust vind je op de website van Renfe.

Gidsen en kaarten

• Routegids GR 141/ Gran Senda de la Serranía de Ronda.
  Gratis verkrijgbare routegids in zowel Spaans als Engels. Deze gids is niet noodzakelijk om de route te kunnen lopen maar biedt wel interessante achtergrondinformatie over wat je onderweg ziet en bevat gedetailleeerde (1:25.000) kaartjes. Je vindt er géén overnachtingsadressen in. De gids staat ook online.
• Michelin Costa del Sol (no. 124), 1: 200.000.
  Zeer prettig overzichtskaart waarmee je in ieder geval een goed overzicht krijgt van de hele route. Te koop bij Reisboekhandel De Zwerver.

Meer lezen?

• Op de website gransendademalaga.es (de grote routepaden van Malaga) vind je ook informatie over overnachtingsadressen langs de GR-141. Deze staan niet in de routegids. Per etappe: etappe 1, etappe 2, etappe 3, etappe 4, etappe 5 en etappe 6.
• Leesbaar verhaal van de Engelse bergbeklimmer Stephan Venables die ook werkt voor de Financial Times. Hij liep de route in april 2017 samen met zijn vrouw en hond. Niet in zes, maar in negen dagen waarbij hij ook niet exact de GR-141 volgde.